In het publieke domein hoor ik en lees ik de laatste tijd heel vaak over de nadruk op samenwerken. In mijn omgeving hoor ik het zo vaak voorbijkomen: “Jullie moeten meer de samenwerking opzoeken met anderen!” of “Jullie moeten meer samenwerken!” Maar met wie, wordt vaak niet gezegd. Ik begrijp het heel goed dat er vaak een reden achter zit dat te maken heeft met geldstromen en vaak krimpende subsidies. Dan stel ik me (en mijn klant) altijd de vraag: maar kan je me in een zin vertellen wat je doel is met deze samenwerking? Wat moet deze samenwerking voor je exact opleveren? En nog belangrijker, wat is de exacte meerwaarde hiervan voor je klant?
Samenwerken kan enorm waardevol en krachtig zijn, maar het opzetten van een goede samenwerking kost veel tijd, energie en vaak ook geld. En zonder een duidelijk doel zal je er nooit in slagen.
Ik richt me in dit artikel op organisaties die worstelen met het vormgeven van doordachte strategische samenwerkingen.
Ik deel graag hier een voorbeeld hoe ik tegen samenwerking aankijk en hoe je dat op een krachtige manier vorm kan geven voor een maatschappelijke organisatie.
Ik neem een voorbeeld van een grote bibliotheek in de Brainport regio om het concreet te maken, een organisatie waar ik dit op dit moment tijdens een traject toepas.
Terug naar de bedoeling: je klant en je eigen DNA als organisatie
Het kloppend hart van dit project, waar alles mee begint is het inzichtelijk maken en grondig begrijpen van je doelgroepen. In dit geval: de diverse inwoners van de stad. Het andere deel van dit kloppend hart is om de diverse organisaties in de stad in kaart te brengen en met ze in dialoog te gaan over hun doelen, taken, hun wensen, behoeften en eventueel irritaties/pains. En dan begint het puzzelwerk. De gekozen klantprofielen zetten we centraal. Ik hoef niet uit te leggen dat je natuurlijk niet alleen naar de klant en zijn/haar wensen kijkt maar ook de eigen visie en missie van de organisatie. In het geval van een bibliotheek neem ik het voorbeeld van het jonge kind (0-4) en de ouders.
De Partnershipcanvas
En dan komt een handig tool dat ik heel graag gebruik: het Partnershipcanvas (https://valuechaingeneration.com/about/) van Bart Doorneweert. De essentie van deze canvas is om inzichtelijk te maken welke waarde je wilt creëren voor je klant. En je voelt het al aankomen – hiervoor moet je het ontzettend goed weten waar je klant mee worstelt, wat zijn of haar wensen en behoeften zijn.
In ons geval: het jonge kind en de ouders. Wellicht wil je als bibliotheek er voor zorgen dat elk jong kind rijk in (digi)taal en verbeeldingskracht straks een vliegende start heeft op de basisschool. Dit is wat je nastreeft. Een specifieke doelgroep en een specifieke waardepropositie.
Dan kijk je heel goed naar je eigen organisatie: welke expertise, faciliteiten, middelen, producten etc. heb je als organisatie om deze waarde te kunnen creëren? Wat breng je zelf in? Deze komen rechts onderaan. In dit geval heb je als bibliotheek wellicht expertise over taalontwikkeling, digitale vaardigheden, boeken, vrijwilligers etc.
Ongetwijfeld merk je dat je deze waarde in jezelf niet kan creëren of niet optimaal kan creëren. Je hebt misschien niet genoeg vestigingen om dicht bij de kinderen te zijn, mis je misschien een bepaalde expertise. Zaken die essentieel zijn om deze waarde wel te kunnen creëren voor je gekozen doelgroep of klantprofiel (wat je maar als organisatie gebruikt). Dit kan je heel concreet en expliciet maken. Zo meer concreet, des te beter!
Als je dus haarscherp weet wat jij nodig hebt, dan kan je gesprekken voeren en actief op zoek gaan naar je ideale partner. Nou, bijna… En hiervoor heb ik eigenlijk zelf nog een extra aspect toegevoegd aan deze canvas: je ideale strategische samenwerkingspartner. Omschrijf je partner: wat voor organisatie is het? Waar staan ze voor? Wat doen ze? Misschien heb je al een top 3 met namen. Misschien nog niet, maar heb je beelden er bij, kenmerken, aspecten.
Tijdswinst en meters maken
Precies met deze input wat je hebt opgeschreven kan je doelgericht je gewenste samenwerkingspartners zoeken. Het feit dat je concreet kan benoemen wat je precies wilt bereiken, wat je te bieden hebt, en wat je verwacht en nodig hebt van je partner bespaart je veel onnodige gesprekken. Elke organisatie die op zich zou willen samenwerken wil vooral duidelijk in beeld hebben waar de samenwerking over moet gaan en vooral wat de waarde voor hun zelf is. De canvas maakt het verhaal voor elkaar transparant en duidelijk.
Waarom vond ik dit belangrijk om te delen? Omdat ik merk dat maatschappelijke organisaties vaak benaderd worden door allerlei partijen met de behoefte om samen te werken. Ik vind het belangrijk dat de organisatie dan zelf in staat is om aan het stuur te staan en te bepalen in wie ze hun kostbare tijd en energie willen investeren. En in wie vooral niet…